Hałas w szkole - ile decybeli?

W większości szkół dopuszczalny poziom ekspozycji na hałas wynoszący 85 decybeli jest przekraczany sporadycznie. Poziomy, które nauczyciele identyfikują jako nadmierny hałas w szkole, mieszczą się z reguły w przedziale od 60 do 85 decybeli. Takie poziomy hałasu powinny być określane jako hałas wywołujący stres i wpływający negatywnie na zdrowie psychiczne.

Hałas w szkołach to problem

Hałas w szkołach stanowi bardzo poważny problem.  Zdaniem 80% nauczycieli oraz personelu pracującego w szkołach hałas jest głównym czynnikiem powodującym stres. Są również znane przykłady, gdy chroniczny hałas był powodem ubytków słuchu. Wysokie poziom tła akustycznego wymusza również podnoszenie głosu, co negatywnie wpływa na struny głosowe. 

Hałasem w szkołach wpływa również negatywnie na zdrowie uczniów, ale również na ich wydajność i komfort nauki. Nadmierny hałas utrudnia uczniom skupienie się na nauce, powodując zmęczenie i rozdrażnienie.

Czy 60 do 85 dB to duży poziom hałasu?

Poziom hałasu wynoszący od 60 do 85 dB jest znacznie wyższy niż ten, który naukowcy prowadzący badania nad hałasem uważają za szkodliwy dla produktywnych zadań, takich jak np. praca biurowa.

Poziom hałasu w obiektach szkolnych ma negatywny wpływ na zdrowie psychiczne oraz dobre samopoczucie młodzieży, wykładowców i personelu. Dotyczy to takich skutków jak uszkodzenia słuchu, stres, zmęczenie, rozproszenie uwagi, podwyższone ciśnienie krwi i zakłócenia snu.

65 dB
is that loud?
noise in schools

Źródła hałasu w szkole

Główne źródła hałasu w szkołach to nie tylko „głośne dzieci”, ale sprzęt szkolny oraz głośne zajęcia, takie jak gra na instrumentach muzycznych czy też zajęcia w sali gimnastycznej, czy klimatyzatory. Słaba akustyka budynku oraz brak materiałów pochłaniających dźwięk dodatkowo zwiększają dyskomfort powodowany hałasem. 

Hałas z zewnątrz budynku szkolnego również może być powodem hałasu transmitowanego do klasy lub przestrzeni dydaktycznej. Źródłami takiego hałasu mogą być ruch uliczny, samoloty, zakłady przemysłowe lub np. aktywność na boiskach szkolnych lub związana z utrzymaniem terenu (np. koszenie trawy). 

Jaki poziom hałasu jest zalecany?

Światowa Organizacja Zdrowia zaleca, aby poziom tła akustycznego w salach dydaktycznych nie przekraczał 35 decybeli. Hałas, który jest głośniejszy niż ta granica, utrudnia komunikację i zrozumienie mowy.

Jak walczyć z hałasem w szkole?

Czas pogłosu i poziom tła akustycznego w klasie

Hałas pochodzący z źródeł zewnętrznych może być tłumiony dzięki odpowiedniemu zaprojektowaniu budynku oraz zastosowaniu środków ograniczających hałas.  W szczególności, zaprojektowanie akustyki sali lekcyjnych, korytarzy oraz pomieszczeń  dla personelu ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia poziomu hałasu w szkole.

Klasy powinny być tak zaprojektowane, aby obniżyć poziom hałasu i czas pogłosu (RT60) do poziomów zalecanych dla pomieszczeń edukacyjnych. W efekcie uzyskane poziomy hałasu powinny mieścić się w przedziałach od 30 do 45 decybeli A, a czas pogłosu wynosić  około 0.4 sekundy.

Wskaźnik Zrozumiałości Mowy (STI )

Komunikacja (rozumiana jako mówienie i rozumienie mowy) jest podstawą procesów nauczania. Wskaźnik zrozumiałości mowy (STI) jest parametrem, który pozwala na określenie jakość transmisji mowy. 

Amerykańska norma ANSI S12.60 określa maksymalne dopuszczalne wielkości czasu pogłosu (RT 60): od 0.6 do 0.7 oraz poziomu hałasu: 35 dBA w salach lekcyjnych w celu zapewnienia prawidłowej zrozumiałości mowy

Pomiary hałasu w salach lekcyjnych

Hałas w szkole jest mierzony przy użyciu profesjonalnych mierników poziomu dźwięku. Urządzenia te mierzą poziom hałasu, czas pogłosu oraz zrozumiałość mowy. Wyniki pomiarów to podstawa do podjęcia skutecznych kroków w celu ograniczenia poziomu hałasu w szkole.  

Przykładowy miernik wyposażony w niezbędne funkcje do oceny hałasu w szkole to miernik hałasu klasy 1, SV 971A.  

Jak kontrolować hałas w szkole?

Sposoby na kontrolowanie i ograniczanie poziomu hałasu w szkole to:

  • zastosowanie materiałów pochłaniających dźwięk na ścianach i sufitach
  • poprawa parametrów akustycznych budynków, w tym systemów wentylacyjnych
  • stosowanie zatyczek do uszu lub innych środków tłumiących hałas
  • planowanie przerw i czasu na odpoczynek w ciągu dnia
  • wydzielanie w szkole cichych miejsc, w których uczniowie mogą się skupić lub uczyć
  • edukacja na temat wpływu hałasu oraz udostępnianie wyników bieżących hałasu w widocznych miejscach

Zatyczki i słuchawki z redukcją hałasu

Zatyczki do uszu oraz słuchawki redukujące hałas to rodzaj środków ochrony indywidualnej, które są stosowane gdy nie ma możliwości ograniczenia hałasu u źródła. Aby te środki były skuteczne, tzn. aby nie tłumiły za mocno, powinny być prawidłowo dobrane do poziomów hałasu oraz częstotliwości dźwięku dominujących w pomieszczeniach. Doboru ochronników słuchu dokonuje się na podstawie pomiarów akustycznych, z użyciem profesjonalnych mierników dźwięku. Wyniki pomiaru hałasu widmowego są wykorzystywane do doboru właściwych ochronników słuchu w programie Supervisor.

Materiały wygłuszające i bariery akustyczne

Istnieje wiele różnych rodzajów materiałów wygłuszających, które mogą być stosowane w celu zmniejszenia poziomu hałasu w danej przestrzeni. Przykładem materiałów wygłuszających są panele akustyczne, pianki akustyczne, czy maty wygłuszające. Bariery akustyczne to fizyczne bariery takie  jak ściany, okna i drzwi, a także kurtyny i przegrody akustyczne.

Wybór materiałów tłumiących, podobnie jak dobór ochronników słuchu, powinien być dokonywany w oparciu o profesjonalne pomiary dźwięku oraz jego widma częstotliwości.

W przypadku źródeł zewnętrznych, aby wyciszanie ścian budynków szkolnych było skuteczne, najpierw powinno się zidentyfikować drogi przemieszczania hałasu do wewnątrz budynku szkoły.  Badania tzw. przecieków i dróg propagacji hałasu w szkole to zaawansowane techniki pomiaru wykorzystujące kamery akustyczne lub sondy natężenia dźwięku. 

processing...