LEQ równoważny poziom dźwięku to kluczowa miara w akustyce i badaniach hałasu, reprezentująca średni poziom dźwięku w wyznaczonym okresie. Odzwierciedla on energię dźwięku i potencjalne uszkodzenie słuchu w wyniku skumulowanej ekspozycji.
Leq (równoważny poziom dźwięku) to kluczowy wskaźnik w akustyce i badaniach hałasu, reprezentujący średni poziom dźwięku w wyznaczonym okresie. Termin „równoważny” wskazuje, że łączna energia pochodząca ze zmiennych poziomów dźwięku w danym przedziale czasowym jest równoważna energii pochodzącej ze stałego, niezmiennego poziomu dźwięku w tym samym czasie. Leq reprezentuje energię zmieniającego się dźwięku w danym okresie tak, jakby utrzymywał stały poziom decybeli przez cały obserwowany okres.
Wynik Leq reprezentuje tę samą zawartość energii i potencjał uszkodzenia słuchu, co zmienny poziom dźwięku. Energia dźwięku ma kluczowe znaczenie przy rozważaniu potencjalnego uszkodzenia słuchu. Ludzkie ucho reaguje na energię dźwięku, a skumulowana ekspozycja w czasie może spowodować uszkodzenie lub utratę słuchu.
Leq może być używany do reprezentowania hałasu w różnych zastosowaniach, takich jak środowiska pracy (np. fabryki), środowiska rekreacyjne (np. koncerty) lub obszary miejskie (np. hałas drogowy). Pomaga on decydentom, specjalistom i badaczom oceniać i porównywać narażenie na hałas oraz ustalać dopuszczalne limity. Leq oferuje kompleksowy sposób reprezentowania złożonych środowisk hałasu za pomocą jednej wartości, ułatwiając komunikację, zrozumienie i podejmowanie działań w związku z potencjalnym wpływem hałasu na zdrowie, samopoczucie i inne aspekty życia.
Zalety stosowania Leq w pomiarach hałasu obejmują:
Definicja z normy IEC 61672-1 dla równoważnego ciągłego poziomu dźwięku (Leq) jest często wyrażana matematycznie jako wzór:
Gdzie:
W równaniu Leq wyrażenie wewnątrz logarytmu reprezentuje średnią kwadratu ciśnienia akustycznego w czasie T. Ta średnia jest następnie porównywana z kwadratem ciśnienia odniesienia przy użyciu logarytmu w celu przekształcenia stosunku na skalę decybelową. Ważne jest, że poniższy wzór Leq dotyczy ciśnienia akustycznego ważonego częstotliwością A, co oznacza, że uwzględnia on różną wrażliwość ludzkiego ucha na różne częstotliwości.
Leq skorygowany charakterystyką A, powszechnie reprezentowany jako LAeq, oznacza, że Leq jest mierzony z zastosowanym ważeniem A. Waga, czyli filtr cyfrowy – korekcyjny, podkreśla lub tłumi określone częstotliwości w szerokopasmowym sygnale dźwiękowym, aby odzwierciedlić odpowiedź częstotliwościową ludzkiego ucha. W akustyce stosuje się różne wagi w celu dostosowania pomiarów dźwięku, aby były bardziej reprezentatywne dla ludzkiego słuchu, przy czym waga A jest najbardziej rozpowszechniona. Podkreśla ona częstotliwości, zwłaszcza między 1 kHz a 4 kHz, na które ludzkie ucho jest szczególnie wrażliwe.
dB(A) Leq odnosi się do wyniku w decybelach Leq mierzonego z zastosowanym filtrem A, który został zaprojektowany zgodnie z normą IEC 61672-1 w celu przybliżenia odpowiedzi częstotliwościowej ludzkiego ucha przy typowych poziomach konwersacji.
Leq (równoważny poziom dźwięku) i SPL (poziom ciśnienia akustycznego) to wskaźniki stosowane w akustyce do opisywania charakterystyki dźwięku. SPL jest ważony częstotliwościowo (jak ważenie A, C lub Z), ale dodatkowo jest ważony ze stałą czasową (Fast, Slow), z uwagi na to że określa poziom dźwięku w danym momencie (z reguły za okres 1 sekundy). Natomiast Leq jest uśrednionym poziomu ciśnienia akustycznego w określonym przedziale czasu (np. 5 minut), który jest ważony częstotliwościowo, ale bez ważenia czasowego Fast lub Slow stosowanego w pomiarach SPL.
Leq jest liniowe, co oznacza, że jest obliczane na podstawie średniej liniowej, która nie uwzględnia dodatkowych wag czasowych, takich jak Fast lub Slow, które są używane w miernikach poziomu dźwięku do odczytów chwilowych SPL.
Zgodnie z normą IEC 61672-1, wskaźniki używające wagi czasu, takie jak Fast i Slow, takie jak poziom dźwięku LAF czy LAS, lub maksymalny poziom dźwięku LASmax i LAFmax, są uśredniane wykładniczo (eksponencjalnie).
Lmax i Lmin to maksymalne i minimalne poziomy dźwięku ważone w czasie, które dostarczają kluczowych informacji na temat zmienności poziomów hałasu w określonym przedziale czasu. Pomagają one w ocenie zarówno najwyższych, jak i najcichszych środowisk hałasu, co może być szczególnie ważne w takich kontekstach, jak badania hałasu w środowisku lub oceny hałasu w miejscu pracy. Zgodnie z wytycznymi IEC (Międzynarodowej Komisji Elektrotechnicznej) do oznaczania maksymalnego poziomu dźwięku określonego przy częstotliwościowych charakterystykach korekcyjnych A i C oraz charakterystykach czasowych F i S stosuje się następujące symbole literowe: LAFmax, LASmax, LCFmax, LCSmax.
Indeks dolny „A” oznacza zastosowanie ważenia częstotliwości A, które ma na celu odzwierciedlenie odpowiedzi częstotliwościowej ludzkiego ucha. „F” oznacza Fast czyli szybkie ważenie czasowe, które ma czas reakcji 125 milisekund. Podobnie, „S” LASmax reprezentuje „powolne” ważenie czasowe, którego czas reakcji wynosi 1 sekundę. Symbol „max” oznacza, że jest to maksymalna wartość zarejestrowana przy danym ważeniu czasowym w okresie pomiaru.
Analogicznie, minimalny poziom dźwięku (Lmin) jest to najniższy ważony czasowo poziom dźwięku zarejestrowany w określonym przedziale czasu. Podobnie jak w przypadku poziomów maksymalnych, na wartości te może mieć wpływ wybrana waga częstotliwości (zazwyczaj „A” dla odpowiedzi słuchowej) i waga czasu („Fast” lub „Slow”). Przykładowe oznaczenia poziomu minimalnego to LAFmin, LASmin, LCFmin, LCSmin.
Ldn w hałasie jest opartym na Leq średnim dzienno-nocnym poziomem dźwięku. Jest to 24-godzinna średnia Leq poziomów hałasu, ale z karą 10 dB dodaną do poziomów hałasu mierzonych w godzinach nocnych (zazwyczaj od 22:00 do 7:00), aby uwzględnić zwiększoną wrażliwość na hałas w nocy. Jest on często wykorzystywany w badaniach hałasu środowiskowego, zwłaszcza w pobliżu lotnisk.
Lden to średni poziom dźwięku dzień-wieczór-noc. Jest podobny do Ldn, ale ma dodatkowy okres (wieczór) i zazwyczaj stosuje karę 5 dB w godzinach wieczornych i karę 10 dB w godzinach nocnych. Jest to wskaźnik stosowany w Unii Europejskiej do długoterminowej oceny hałasu w środowisku.
CNEL w hałasie oznacza Community Noise Equivalent Level używany w Stanach Zjednoczonych do oceny hałasu w środowisku. Jest podobny do Lden w Europie: uwzględnia okres wieczorny z karą. Konkretnie, jest to 24-godzinna średnia miara hałasu z karą 5 dB dodaną dla godzin wieczornych (zazwyczaj od 19:00 do 22:00) i karą 10 dB dodaną dla godzin nocnych (od 22:00 do 7:00).
Dzienny poziom ekspozycji na hałas LEX,8h jest zdefiniowany przez ISO 1999 jako równoważny poziom dźwięku LAeq znormalizowany do 8-godzinnego dnia pracy. LEX,8h jest często stosowany w przepisach BHP w celu ustalenia limitów dopuszczalnej ekspozycji na hałas, aby zapobiec uszkodzeniu słuchu. Dzienny poziom narażenia na hałas (LEX,8h) obejmuje wszystkie rodzaje narażenia na hałas w pracy, nawet te, które mają charakter impulsowy. Celem jest uchwycenie całej ekspozycji na hałas w ciągu standardowego dnia pracy, tak aby nawet jeśli rzeczywista ekspozycja pracownika jest różna (np. jest on narażony na hałas tylko przez 6 godzin), LEX,8h odzwierciedla, jaka byłaby jego ekspozycja, gdyby była rozłożona równomiernie na 8 godzin.
LEPD oznacza dzienne osobiste narażenie na hałas. Jest to miara używana do wyrażenia całkowitej ekspozycji na hałas odbieranej przez daną osobę w ciągu dnia roboczego. Termin ten jest często kojarzony z przepisami dotyczącymi narażenia na hałas w kontekście zdrowia w miejscu pracy i służy do oceny ryzyka uszkodzenia słuchu spowodowanego hałasem w miejscu pracy. Termin LEX,8h stał się później szerzej stosowany, zwłaszcza w kontekście europejskim, aby reprezentować tę samą koncepcję, ale znormalizowaną do 8-godzinnego dnia pracy.
Poziomy statystyczne, oznaczane jako LN, zapewniają analizę poziomów dźwięku w określonym okresie pomiarowym. Oferują one wgląd w różne parametry hałasu, podkreślając najcichsze, najgłośniejsze i medianowe interwały hałasu. Informacje te mają kluczowe znaczenie dla określenia uciążliwości określonych źródeł hałasu w środowisku. Poziomy statystyczne są oparte na procencie czasu, w którym określone poziomy dźwięku są przekraczane:
L90: Ten poziom dźwięku jest przekraczany przez 90% czasu pomiaru. Jest często używany jako wskaźnik poziomu hałasu tła lub otoczenia, czasami obok L95.
L50: Reprezentuje poziom dźwięku, który jest przekraczany przez 50% czasu pomiaru. Jest powszechnie stosowany w badaniach hałasu w środowisku w celu przedstawienia mediany poziomu hałasu w otoczeniu.
L10: Jest to poziom dźwięku przekraczany tylko przez 10% czasu, oznaczający głośniejsze zdarzenia hałasu, które występują rzadziej w środowisku.
Warto zauważyć, że mierniki poziomu dźwięku określają poziomy statystyczne LN na podstawie krótkich wyników LEQ, takich jak interwały 100 ms. W takich przypadkach poziomy statystyczne LN są określane jako statystyki Leq.
Miernik poziomu dźwięku Leq to przyrząd do pomiaru dźwięku zaprojektowany do pomiaru średniego poziomu ciśnienia akustycznego w określonym czasie. Mierniki poziomu dźwięku Leq są używane do oceny potencjalnej szkodliwości hałasu dla ludzkiego słuchu, zwłaszcza w ocenie hałasu w miejscu pracy i środowiska, a także w innych zastosowaniach. Profesjonalny miernik poziomu dźwięku Leq ma takie funkcje, jak ważenie częstotliwości (np. ważenie A lub ważenie C) i wybierany interwał integracji Leq (np. 1 minuta lub 1 godzina).
Autoryzowany konsultant SVANTEK pomoże Ci w szczegółach, takich jak wymagane akcesoria do monitorowania hałasu i wibracji.
