Dopuszczalny poziom hałasu na stanowisku pracy

Dopuszczalne wartości hałasu w środowisku pracy są ściśle określone w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (LEX,8h) nie może przekroczyć 85 dB. Maksymalny poziom dźwięku A (LAmax) nie powinien być wyższy niż 115 dB, natomiast szczytowy poziom dźwięku C (LCpeak) nie może przekraczać 135 dB. Wartości te obowiązują jednocześnie i stanowią podstawę oceny ryzyka zawodowego związanego z hałasem.

Narażenie na hałas w miejscu pracy

Narażenie na hałas w miejscu pracy to poziom dźwięku, na który pracownicy są wystawieni podczas wykonywania swoich obowiązków zawodowych. W Polsce obowiązują ścisłe regulacje określone w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r., które określa najwyższe dopuszczalne wartości hałasu. Zgodnie z przepisami, dopuszczalne limity hałasu wynoszą:

  • 85 dB – poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy (LEX,8h),
  • 115 dB – maksymalny poziom dźwięku A (LAmax),
  • 135 dB – szczytowy poziom dźwięku C (LCpeak).

Pracodawca ma obowiązek monitorowania poziomu hałasu i podejmowania działań ograniczających jego negatywne skutki, jeśli przekracza on określone limity.

Jakie są główne źródła niebezpiecznego hałasu w miejscu pracy?

Źródła hałasu różnią się w zależności od branży, ale najczęściej występują w sektorach takich jak:

  • Przemysł i produkcja – maszyny produkcyjne, obrabiarki, sprężarki, prasy,
  • Budownictwo – młoty pneumatyczne, piły tarczowe, dźwigi,
  • Transport i logistyka – hałas generowany przez pojazdy, wózki widłowe, samoloty,
  • Sektor usługowy i edukacja – systemy wentylacyjne, hałas w klasach szkolnych, koncerty i wydarzenia masowe.

Identyfikacja źródeł hałasu jest kluczowa dla skutecznego wdrożenia działań redukujących poziom hałasu i poprawy warunków pracy.

Co oznaczają limity hałasu?

Limity hałasu są określone przez trzy różne wskaźniki pomiarowe, mimo że wszystkie są wyrażone w decybelach. Wskaźnik LEX,8h określa ekspozycję na hałas w przeliczeniu na 8-godzinny czas pracy, co oznacza, że krótsza ekspozycja na wyższy poziom hałasu może dawać tę samą wartość. Maksymalny poziom dźwięku A (LAmax) jest mierzony bezpośrednio i odnosi się do najwyższej wartości skutecznej poziomu dźwięku w trakcie pomiaru. Szczytowy poziom dźwięku C (LCpeak) to maksymalna chwilowa wartość poziomu ciśnienia akustycznego, zwykle wywołana nagłym impulsem dźwiękowym.

Limit 85 dB dla LEX,8h

Wskaźnik LEX,8h jest obliczany na podstawie wzoru normy ISO 9612, gdzie do zmierzonego poziomu LAeq dodaje się logarytm dziesiętny ilorazu faktycznego czasu ekspozycji na hałas do standardowych 8 godzin. Ponieważ hałas działa kumulatywnie, im dłuższy czas ekspozycji, tym większe ryzyko uszkodzenia słuchu.

Limit MAX 115 dB oraz PEAK 135 dB

Wskaźnik LAmax odnosi się do wartości maksymalnej, uśrednionej ze stałą czasową S (slow), podczas gdy LCpeak to wartość chwilowa, która nie może być przekroczona w żadnym momencie ekspozycji. Oba wskaźniki są mierzone bezpośrednio za pomocą mierników poziomu dźwięku i służą do oceny ryzyka nagłych, głośnych dźwięków mogących powodować uszkodzenie słuchu.

Ryzyko ekspozycji na hałas na stanowisku pracy

Długotrwałe narażenie na hałas może prowadzić do zawodowej utraty słuchu (NIHL – Noise-Induced Hearing Loss), która jest nieodwracalna i wynika z uszkodzenia komórek rzęsatych w uchu wewnętrznym. Poza uszkodzeniem słuchu hałas w miejscu pracy może prowadzić do:

  • Zmniejszonej koncentracji i obniżonej wydajności pracy,
  • Zwiększonego ryzyka wypadków, zwłaszcza w branżach, gdzie komunikacja odgrywa kluczową rolę,
  • Zaburzeń snu i przewlekłego zmęczenia,
  • Podwyższonego ciśnienia krwi i zwiększonego ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Dlatego regularne pomiary hałasu i wprowadzanie działań prewencyjnych są niezbędne do ochrony zdrowia pracowników.

occupational noise exposure

Kiedy pracodawca musi podjąć działania ochronne?

W Polsce, zgodnie z Dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie hałasu, stosuje się trzy poziomy działań związanych z narażeniem na hałas:

  • Niższa wartość działania (80 dBA) – pracodawca musi poinformować i przeszkolić pracowników na temat zagrożeń oraz zapewnić profilaktyczne badania audiometryczne. Jeśli nie można wyeliminować ryzyka, pracownicy powinni otrzymać ochronniki słuchu.
  • Górna wartość działania (85 dBA) – pracodawca musi podjąć konkretne działania redukujące hałas, takie jak instalacja osłon dźwiękochłonnych, optymalizacja organizacji pracy czy ograniczenie czasu ekspozycji. W tym przypadku stosowanie ochronników słuchu staje się obowiązkowe.
  • Wartość graniczna (87 dBA) – maksymalny poziom hałasu uwzględniający redukcję zapewnianą przez ochronniki słuchu. Przekroczenie tego poziomu wymaga natychmiastowego działania pracodawcy, w tym wprowadzenia zmian technologicznych i organizacyjnych.

Ochrona słuchu – dlaczego ma znaczenie?

Hałas o poziomie 85 dBA w ciągu 8-godzinnej zmiany jest uznawany za próg krytyczny. Każde dodatkowe 3 dB oznacza podwojenie energii dźwięku, co skraca bezpieczny czas ekspozycji o połowę. Dlatego pracownicy regularnie narażeni na hałas powinni stosować odpowiednie środki ochrony, aby uniknąć trwałych uszkodzeń słuchu.

Jakie działania powinien podjąć pracodawca?

Pracodawca ma obowiązek wdrożenia hierarchii środków kontroli hałasu:

  1. Eliminacja źródła hałasu – zastąpienie hałaśliwych procesów lub maszyn cichszymi alternatywami.
  2. Kontrole inżynieryjne – stosowanie osłon dźwiękochłonnych, ekranów akustycznych lub tłumików hałasu.
  3. Kontrole administracyjne – ograniczenie czasu pracy w hałasie, wprowadzenie rotacji pracowników.
  4. Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) – stosowanie ochronników słuchu, takich jak zatyczki do uszu lub nauszniki, gdy inne środki nie są wystarczające.

Jak chronić się przed narażeniem na hałas w pracy?

Działania, które możesz podjąć aby ograniczyć ryzyko związane z hałasem w miejscu pracy:

  • unikaj źródeł hałasu, a te których nie da się uniknąć powinny być zmierzone w odniesieniu do limitów 
  • dostosuj projekt pomieszczeń i stanowisk pracy, a także zadbaj o organizację pracy (np. rotację przy hałaśliwych urządzeniach, dostępność ochronników słuchu)
  • wyeliminuj źródła zagrożenia, na przykład wymień głośne urządzenia na takie, które stwarzają mniejsze ryzyko

Czy zatyczki do uszu to jedyne właściwe rozwiązanie?

Nie. Osobiste środki ochrony, takie jak zatyczki do uszu czy nauszniki, powinny być stosowane jako ostateczność, gdy inne metody redukcji hałasu nie są wystarczające. Pracodawca ma obowiązek wdrożenia działań minimalizujących hałas u źródła i zapewnienia pracownikom odpowiedniej ochrony słuchu.

Pomiary hałasu w miejscu pracy

Zgodnie z normą ISO 9612, pomiary hałasu powinny być przeprowadzane regularnie w miejscach pracy, gdzie istnieje ryzyko przekroczenia dopuszczalnych wartości. W Polsce pomiary mogą być wykonywane przez służby BHP lub akredytowane laboratoria akustyczne.

Do pomiarów stosuje się:

  • Mierniki poziomu dźwięku – np. SV 971A, SVAN 979,
  • Dozymetry hałasu – np. SV 104, pozwalające na całodzienny monitoring narażenia na hałas.

Wyniki pomiarów muszą być dokumentowane i wykorzystywane do oceny ryzyka zawodowego oraz wdrożenia działań prewencyjnych.

Normy hałasu

Kluczowe wnioski

  1. Pracodawca musi monitorować poziom hałasu i ograniczać jego skutki – Przekroczenie dopuszczalnych wartości ekspozycji na hałas (85 dB dla 8 godzin, 115 dB dla maksymalnego poziomu dźwięku A oraz 135 dB dla szczytowego poziomu dźwięku C) zobowiązuje pracodawcę do wdrożenia działań ochronnych i dostosowania warunków pracy.

  2. Długotrwałe narażenie na hałas powoduje nieodwracalne uszkodzenie słuchu – Pracownicy narażeni na hałas powyżej 85 dB mogą stopniowo tracić słuch, ponieważ uszkodzone komórki rzęsate w uchu wewnętrznym nie regenerują się, co prowadzi do trwałego pogorszenia percepcji dźwięku.

  3. Główne źródła hałasu pochodzą z przemysłu, budownictwa i transportu – Maszyny produkcyjne, urządzenia budowlane oraz środki transportu są najczęstszymi przyczynami nadmiernego hałasu w miejscu pracy, dlatego konieczna jest ich kontrola i stosowanie barier dźwiękochłonnych.

  4. Pracodawca powinien wdrożyć hierarchię środków kontroli hałasu – Eliminacja źródeł hałasu, zastosowanie osłon dźwiękochłonnych, ograniczenie czasu pracy w hałaśliwych strefach i stosowanie ochronników słuchu to kluczowe metody ochrony zdrowia pracowników.

  5. Pomiary hałasu są kluczowe dla zgodności z przepisami i ochrony pracowników – Regularne pomiary zgodnie z normą ISO 9612 pozwalają ocenić poziom narażenia na hałas, a wyniki muszą być dokumentowane i wykorzystywane do wdrażania środków ochronnych, aby zapobiec uszkodzeniom słuchu i zwiększyć bezpieczeństwo pracy

Więcej informacji
na temat sprzętu do monitorowania hałasu













    Podaj temat zapytania:

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz adresu poczty elektronicznej przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu przesyłania mi informacji marketingowych dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej, stosownie do treści przepisu art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz numeru telefonu przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu prowadzenia działań marketingowych przy użyciu telekomunikacyjnych urządzeń końcowych oraz automatycznych systemów wywołujących w rozumieniu ustawy Prawo telekomunikacyjne.

    Wyrażam zgodę otrzymywanie od SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 drogą elektroniczną na wskazany przeze mnie adres e-mail newslettera i innych informacji handlowych, dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.


    Oświadczam, że zostałem poinformowany, że moje dane mogą być przekazywane podmiotom przetwarzającym dane osobowe w imieniu Administratora, w szczególności dystrybutorom – przy czym takie podmioty przetwarzają dane na podstawie umowy z administratorem i wyłącznie zgodnie z jego instrukcjami. W takich przypadkach Administrator wymaga od podmiotów trzecich zachowania poufności i bezpieczeństwa informacji oraz weryfikuje czy zapewniają odpowiednie środki ochrony danych osobowych.

    Niektóre spośród podmiotów przetwarzających dane osobowe w imieniu Administratora mają siedzibę poza terytorium EOG. W związku z przekazaniem Twoich danych poza terytorium EOG, Administrator weryfikuje, aby podmioty te dawały gwarancje wysokiego stopnia ochrony danych osobowych. Gwarancje te wynikają w szczególności ze zobowiązania do stosowania standardowych klauzul umownych przyjętych przez Komisję (UE). Masz prawo żądać przekazania kopii standardowych klauzul umownych kierując zapytanie do Administratora.

    Oświadczam, iż zostałem poinformowany, że przysługuje mi prawo cofnięcia wyrażonej zgody na przetwarzanie moich danych osobowych w każdym czasie oraz prawo dostępu do podanych danych osobowych, a także prawo do ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, jak też wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w przypadku naruszeń przepisów RODO.

    svantek consultant

    Autoryzowany konsultant SVANTEK pomoże Ci w szczegółach, takich jak wymagane akcesoria do monitorowania hałasu.

    processing...