Hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy

Narażenie na hałas w środowisku pracy staje się coraz częściej tematem analiz i dyskusji. Hałas słyszalny jest łatwo dostrzegalny ze względu na jego bezpośrednią percepcję i uciążliwość. Warto jednak zwrócić uwagę na hałas ultradźwiękowy, który, mimo że w dużym stopniu pozostaje poza zakresem słyszalności ludzkiego ucha, może wywoływać równie poważne skutki zdrowotne. Jego oddziaływanie na organizm, choć mniej oczywiste, wymaga takiej samej troski i środków zapobiegawczych jak dla hałasu słyszalnego.

ultradzwieki

Czym jest hałas ultradźwiękowy?

Ultradźwięki to fale akustyczne o częstotliwościach wyższych niż próg słyszalności człowieka, czyli powyżej 20 kHz. Jednak w ocenie hałasu ultradźwiękowego na stanowiskach pracy uwzględnia się szerszy zakres – od 10 kHz do 40 kHz.

Wynika to z faktu, że częstotliwości z przedziału 10–20 kHz, mimo że formalnie należą jeszcze do zakresu słyszalnego, są częstotliwościami ultradźwięków i mogą powodować istotne obciążenie organizmu. Hałas ultradźwiękowy analizowany jest w pasmach tercjowych, obejmujących częstotliwości środkowe z całego tego zakresu.

Jak rozprzestrzeniają się ultradźwięki?

Zasada rozprzestrzeniania się ultradźwięków jest bardzo zbliżona do hałasu słyszalnego. Warto jednak zwrócić uwagę na kilka zależności, np. na silną kierunkowość ultradźwięków. Ze względu na tą cechę ultradźwięki potrafią koncentrować się w konkretnych miejscach. Co więcej, hałas ten jest silnie tłumiony przez powietrze, zatem największe narażenie na niego występuje w bliskim sąsiedztwie maszyny emitującej ultradźwięki.

Czy ultradźwięki na stanowisku pracy stanowią realne zagrożenie?

Ultradźwięki są powszechnie wykorzystywane w przemyśle oraz w medycynie, nie można zapomnieć o zastosowaniach ultradźwięków w technologii. Na stanowisku pracy dla człowieka jednak mogą nieść sporo negatywnych konsekwencji. Należy pamiętać o niebezpieczeństwie, które niesie ze sobą narażenie na hałas ultradźwiękowy i monitorować stan tego hałasu. A jeżeli hałas ultradźwiękowy występuje to w odpowiedni sposób chronić pracowników narażonych.

Dlaczego hałas ultradźwiękowy jest niebezpieczny dla człowieka?

Hałas ultradźwiękowy mimo, że w dużym zakresie pozostaje niesłyszalny dla człowieka może mieć bardzo negatywny wpływ na nasze zdrowie. Może przedostawać się do organizmu człowieka nie tylko przez narząd słuchu, ale także przez ciało. Najbardziej popularnymi skutkami narażenia na hałas ultradźwiękowy są zmęczenie i bóle głowy. Ponadto hałas może także oddziaływać na układ nerwowy, tkanki miękkie a także na układ słuchowy.

Jak zabezpieczać pracownika przed hałasem ultradźwiękowym?

Aby ograniczyć narażenie pracownika na hałas ultradźwiękowy stosuje się przede wszystkim ekranowanie urządzeń, a zatem stosuje się osłony dźwiękochłonne wokół źródeł emitujących ultradźwięki. To jednak nie zawsze jest możliwe, szczególnie w sytuacji kiedy urządzenie jest obsługiwane przez człowieka. W takich przypadkach lepiej sprawdza się wprowadzenie środków ochrony osobistej, np. odpowiednich ochronników słuchu lub częstsza rotacja pracowników narażonych na hałas. Ponadto hałas ultradźwiękowy warto redukować już u źródła, a zatem producenci maszyn powinni poprzez odpowiednią technologię redukować hałas emitowany do środowiska przez pracujące maszyny.

Hałas ultradźwiękowy - przepisy

W Polsce hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W załączniku nr 2 znajdujemy informacje o dopuszczalnych natężeniach fizycznych czynników szkodliwych na stanowisku pracy, a konkretnie o dopuszczalnych poziomach hałasu i hałasu ultradźwiękowego. Rozporządzenie definiuje parametry, które należy mierzyć oraz dopuszczalne wartości. Dodatkowo w Polsce obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, które definiuje poziomy dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego na stanowisku pracy dla osób młodocianych i kobiet w ciąży.

Jak mierzyć ultradźwięki zgodnie z polskimi przepisami?

Na potrzeby pomiarów ultradźwięków mierzymy dwa wskaźniki.

  • Pierwszy z nich to równoważne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych od 10 do 40 kHz, odniesione do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub do tygodniowego wymiaru czasu pracy.
  • Drugi mierzony wskaźnik to maksymalne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych w zakresie od 10 kHz do 40 kHz.

Na podstawie tych dwóch wskaźników wyznaczono poziomy dopuszczalne. Jeżeli poziom dopuszczalny jest przekroczony dla którejkolwiek z częstotliwości stwierdza się przekroczenia i zobowiązuje pracodawcę do redukcji hałasu.

Poziomy dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego na stanowisku pracy

Poziomy dopuszczalne wyznaczone w rozporządzeniu są zależne od częstotliwości. Poziomy równoważne powinny być nie większe niż 80 dB dla częstotliwości 10, 12.5, 16 kHz, nie większe niż 90 dB dla 20 kHz, nie większe niż 105 dB dla 25 kHz i nie większe niż 110 dB dla 31.5 oraz 40 kHz. Z kolei dopuszczalne poziomy maksymalne są kolejno 100 dB, 110 dB, 125 dB oraz 130 dB dla grupy częstotliwości najwyższych. Wartości te zebrano w tabeli poniżej.

Częstotliwość [kHz] Równoważny poziom ciśnienia akustycznego [dB] Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego [dB]
10, 12.5, 16 80 100
20 90 110
25 105 125
31.5, 40 110 130

Poziomy dopuszczalne hałasu ultradźwiękowego dla kobiet w ciąży i pracowników młodocianych

W przypadku hałasu słyszalnego zdefiniowano dodatkowo niższe poziomy dopuszczalne dla kobiet w ciąży i pracowników młodocianych. Podobnie wygląda to dla hałasu ultradźwiękowego. W Rozporządzeniu Rady Ministrów wyszczególniono te same wskaźniki do oceny hałasu jak dla pozostałych pracowników, jednak ich wartości dopuszczalne są 5 dB mniej na korzyść pracowników młodocianych oraz kobiet w ciąży. Wartości dopuszczalne zebrano w tabeli poniżej.

Częstotliwość [kHz] Równoważny poziom ciśnienia akustycznego [dB] Maksymalny poziom ciśnienia akustycznego [dB]
10, 12.5, 16 75 95
20 85 105
25 100 120
31.5, 40 105 125

Zapytaj o ofertę
pomiarów hałasu lub drgań













    Podaj temat zapytania:

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz adresu poczty elektronicznej przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu przesyłania mi informacji marketingowych dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej, stosownie do treści przepisu art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz numeru telefonu przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu prowadzenia działań marketingowych przy użyciu telekomunikacyjnych urządzeń końcowych oraz automatycznych systemów wywołujących w rozumieniu ustawy Prawo telekomunikacyjne.

    Wyrażam zgodę otrzymywanie od SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 drogą elektroniczną na wskazany przeze mnie adres e-mail newslettera i innych informacji handlowych, dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.


    Oświadczam, że zostałem poinformowany, że moje dane mogą być przekazywane podmiotom przetwarzającym dane osobowe w imieniu Administratora, w szczególności dystrybutorom – przy czym takie podmioty przetwarzają dane na podstawie umowy z administratorem i wyłącznie zgodnie z jego instrukcjami. W takich przypadkach Administrator wymaga od podmiotów trzecich zachowania poufności i bezpieczeństwa informacji oraz weryfikuje czy zapewniają odpowiednie środki ochrony danych osobowych.

    Niektóre spośród podmiotów przetwarzających dane osobowe w imieniu Administratora mają siedzibę poza terytorium EOG. W związku z przekazaniem Twoich danych poza terytorium EOG, Administrator weryfikuje, aby podmioty te dawały gwarancje wysokiego stopnia ochrony danych osobowych. Gwarancje te wynikają w szczególności ze zobowiązania do stosowania standardowych klauzul umownych przyjętych przez Komisję (UE). Masz prawo żądać przekazania kopii standardowych klauzul umownych kierując zapytanie do Administratora.

    Oświadczam, iż zostałem poinformowany, że przysługuje mi prawo cofnięcia wyrażonej zgody na przetwarzanie moich danych osobowych w każdym czasie oraz prawo dostępu do podanych danych osobowych, a także prawo do ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, jak też wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w przypadku naruszeń przepisów RODO.

    Zapisz się na newsletter