Akustyka budynków - nowe przepisy

Od 1 sierpnia 2024 r. w życie weszły nowelizacje dwóch aktów prawnych: Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 27 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Nowelizacje niosą ze sobą wiele kluczowych zmian, szczególnie ważnych dla deweloperów czy architektów. Zmiany te stanowią doprecyzowanie poprzednich aktów prawnych i są bardziej aktualne dla współczesnej branży budowlanej.

Nowe wymagania akustyczne dla budynków

Pierwszy z wymienionych dokumentów to Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. Rozporządzenie to dotyczy warunków technicznych, które powinny być spełnione przez budynki i ich usytuowanie.

Wymagania akustyczne, które stawia się budynkom są ujęte w rozdziale IX tego rozporządzenia pod nazwą „Ochrona przed hałasem i drganiami”. Dokument ten jest bardzo ważny w kontekście zapewnienia komfortu akustycznego mieszkańcom oraz użytkownikom. Reguluje on pewnego rodzaju standard dla akustycznych warunków pomieszczeń. Hałas rozpatrywany jest tam jako hałas pochodzący zewnątrz, hałas od instalacji i urządzeń wyposażenia, hałas powietrzny i uderzeniowy wytwarzany przez innych lokatorów oraz hałas pogłosowy generowany wewnątrz pomieszczeń.

Drugi z dokumentów wprowadza konieczność wykonania analizy akustycznej powstających lokali mieszkalnych.

Jaka izolacyjność akustyczna drzwi do mieszkań?

W rozporządzeniu, która obowiązywała do sierpnia 2024 roku przepisy definiowały wymagania m. in dla drzwi w przegrodach wewnętrznych. Dokument ten jednak nie obejmował drzwi wejściowych do lokalu, co pozostawiało pewnego rodzaju nieścisłości. Hałas do lokalu może przedostawać się różnymi drogami, dlatego aby zapewnić komfort akustyczny konieczna była nowelizacja tego dokumentu. W przepisach obowiązujących od sierpnia 2024 r. możemy przeczytać „drzwi wejściowe do mieszkania z klatki schodowej lub korytarza komunikacji ogólnej powinny mieć izolacyjność akustyczną nie mniejszą niż 37 dB”. Rozporządzenie w swojej treści powołuje się na normę PN-B-02151-3:2015 „Akustyka budowlana – Ochrona przed hałasem w budynkach – Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych”

Ściany działowe w budynkach jednorodzinnych dwulokalowych

Poprzednia wersja rozporządzenia w §326 ust. 4 obejmowała izolacyjność akustyczną stropów międzymieszkaniowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, wymagania wobec układów pomieszczeń i mocowania urządzeń i przewodów. Brakowało w niej jednak jasnych wytycznych do budynków jednorodzinnych dwulokalowych. Podczas zmian przygotowanych w nowelizacji uwzględniono budynki jednorodzinne z dwoma lokalami, a ponadto doprecyzowano wymagania dla budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej lub bliźniaczej. Sprecyzowano tam wymagania dla ścian wewnętrznych i stropów oddzielających lokale mieszkalne – są one takie same dla budynków jednorodzinnych jak i dla wielorodzinnych.

Wytyczne akustyczne do tych pomieszczeń są teraz definiowane przez Polskie Normy, a w szczególności określa się takie parametry jak izolacyjność akustyczna oraz poziom hałasu i drgań przenikających do pomieszczeń.

Hałas przez roboty budowlane

W ostatniej zmianie tego aktu prawnego ograniczono możliwości wykonywania robót budowlanych w lokalach, tak aby nie pogarszały one stworzonego wcześniej standardu akustycznego. Przepis ten kładzie odpowiedzialność na właścicielu lokalu, a co za tym idzie na firmie budowlanej czy architektach. Samo wymaganie jednak będzie trudne do weryfikacji i może powodować wiele niejasności i sporów. Sporo pracy może pojawić się dla akustyków, którzy będą musieli określić wpływ przeróbek budowlanych na stan akustyczny lokalu, ale także dla deweloperów, którzy przed oddaniem lokalu do użytku będą musieli ten stan udokumentować.

Konieczność analizy akustycznej w projektach budowlanych

Drugi z analizowanych dokumentów to zmiany w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Co części opisowej projektu technicznego dodano konieczność wykonania analizy w celu weryfikacji spełnienia wymagań akustycznych. Analiza powinna zawierać informacje o zakładanym poziomie hałasu oddziałującego na budynek z zewnątrz, poziomie wymaganej izolacyjności przegród, okien i drzwi, zastosowanych wyrobach budowlanych oraz dopuszczalnym poziomie hałasu przenikającego do pomieszczeń dla budynków mieszkalnych jednorodzinnych z dwoma lokalami, budynków mieszkalnych jednorodzinnych w zabudowie szeregowej i bliźniaczej a także dla budynków mieszkalnych wielorodzinnych.

Nowe normy ISO dotyczące akustyki budowlanej

W nowelizacji do Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologi z dnia 15 kwietnia 2022 r.  w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie uwzględniono też nowe wydania norm, w szczególności normy PN-B-02151-2 z 2018 r. Nowe wydanie tej normy jest znacznie bardziej rygorystyczne dla dopuszczalnych poziomów hałasu w pomieszczeniu oraz zakłada różne rodzaje hałasu, które w poprzednim wydaniu mogły być pomijane. Normę PN-B-02156 zastąpiono dwoma normami PN-EN ISO 10052:2007 oraz PN-EN ISO 16032:2006, które wprowadzają dwie inne metody pomiaru – metodę uproszczoną oraz metodę dokładną. Norma PN-EN ISO 10052:2007 jest normą sugerowaną, zaś norma PN-EN ISO 16032:2006 powinna być stosowana w spornych przypadkach. Normę PN-EN ISO 140 – część 4 zastąpiono z kolei normą PN-EN ISO 16283-1:2014 Akustyka – Pomiary terenowe izolacyjności akustycznej w budynkach i izolacyjności akustycznej elementów budowlanych – Część 1: Izolacyjność od dźwięków powietrznych.

Podsumowanie

Nowelizacje wprowadzają istotne doprecyzowanie przepisów dotyczących akustyki budynków, co ma kluczowe znaczenie dla komfortu mieszkańców.
Szczególnie ważne jest uwzględnienie wymagań dla drzwi wejściowych do mieszkań, a także doprecyzowanie norm dla budynków jednorodzinnych w zabudowie szeregowej i bliźniaczej.
Warto również zwrócić uwagę na nowe wymagania dotyczące projektów budowlanych, które wymuszają bardziej szczegółową analizę akustyczną już na etapie planowania inwestycji.
Z punktu widzenia specjalistów zajmujących się akustyką zmiany te nie są rewolucyjne, ale stanowią krok w stronę lepszego dostosowania przepisów do współczesnych standardów budownictwa.
Aktualizacja norm i wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymagań to wyraźny sygnał, że komfort akustyczny staje się coraz ważniejszym elementem procesu projektowania i realizacji budynków. Nowelizacje te mogą również wpłynąć na większą świadomość inwestorów oraz deweloperów w zakresie jakości akustycznej przestrzeni mieszkalnych.