Dozymetr to przenośne urządzenie pomiarowe, które monitoruje skumulowane narażenie na czynniki fizyczne, takie jak hałas, wibracje lub gazy, podczas zmiany roboczej. Jest noszone przez pracownika, najczęściej mocowane do ubrania za pomocą klipsów montażowych, co zyskało mu potoczną nazwę „dozymetr osobisty”.
Dozymetr osobisty to niewielkie urządzenie noszone na ubraniu, służące do pomiaru narażenia na promieniowanie, hałas lub gazy chemiczne. Jego główną zaletą jest monitorowanie indywidualnych poziomów narażenia pracownika, co odróżnia go od mierników stacjonarnych, które oceniają narażenie w jednej lokalizacji.
Dozymetry są używane w różnych gałęziach przemysłu, takich jak energetyka jądrowa, opieka zdrowotna, produkcja i budownictwo. Umożliwiają ciągłe monitorowanie poziomów narażenia, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i przestrzegania zasad BHP. Wykorzystywane są również w badaniach naukowych do pomiarów w ekstremalnych warunkach, takich jak przestrzeń powietrzna czy warunki zerowej grawitacji.
Dozymetr iskrobezpieczny to urządzenie zaprojektowane do pracy w środowiskach zagrożonych wybuchem, takich jak kopalnie, rafinerie czy zakłady petrochemiczne. Spełnia rygorystyczne przepisy bezpieczeństwa (ATEX, IECEX) i jest wykonany z komponentów zapobiegających iskrzeniu lub nadmiernemu wytwarzaniu ciepła, co minimalizuje ryzyko eksplozji lub pożaru.
Dozymetry śledzą narażenie na szkodliwe czynniki fizyczne w określonym czasie, rejestrując, analizując i przechowując dane do późniejszego przetwarzania i raportowania. Wyposażone są w różne czujniki, takie jak mikrofony do wykrywania hałasu, czujniki wibracji do wykrywania zakłóceń mechanicznych czy filtry do wykrywania środków chemicznych. Nowoczesne dozymetry są wyposażone w zaawansowane technologie, takie jak czujniki MEMS, które zapewniają dokładne pomiary i zapobiegają fałszowaniu wyników.
Czas noszenia dozymetru osobistego zależy od normy pomiarowej dla danego czynnika fizycznego. Zazwyczaj nosi się go przez cały dzień pracy, czyli minimum 8 godzin. W niektórych warunkach praca może wymagać krótszego lub dłuższego monitorowania. Ważne jest przestrzeganie wytycznych producenta, aby zapewnić dokładność danych pomiarowych.
Najlepsze praktyki obejmują regularną kalibrację przed i po każdej serii pomiarów, odpowiednie przeszkolenie pracowników, regularne ładowanie akumulatora, prawidłowe oznaczenie dozymetru oraz sprawdzanie dokładności co najmniej raz na dwa lata. Ważne jest także ścisłe przestrzeganie wytycznych producenta dotyczących użycia i konserwacji urządzenia.
Dozymetry hałasu mierzą narażenie pracownika na hałas w określonym czasie, zazwyczaj noszone są na ramieniu. Stosowane są głównie w programach BHP w celu minimalizowania ryzyka nadmiernego narażenia na hałas. Umożliwiają dokładniejszą ocenę narażenia w czasie rzeczywistym i są regulowane przez normy bezpieczeństwa, takie jak OSHA i NIOSH w Stanach Zjednoczonych oraz dyrektywa UE w sprawie hałasu w Europie. Dozymetry hałasu występują w dwóch klasach dokładności: klasie 1 i klasie 2. Oprócz dokładności dozymetry hałasu można również sklasyfikować jako iskrobezpieczne lub nieiskrobezpieczne. Wybierając dozymetr hałasu, należy wziąć pod uwagę klasę dokładności i klasę bezpieczeństwa, która najlepiej pasuje do środowiska pracy.
Dozymetr drgań to osobiste urządzenie mierzące narażenie pracowników na wibracje. Spełnia normy ISO 8041-2 i służy do śledzenia narażenia na drgania w ciągu dnia pracy, zazwyczaj 8 godzin. Wyróżnia się dozymetry drgań miejscowych, używane do pomiaru wibracji przenoszonych przez ręczne narzędzia, oraz dozymetry drgań ogólnych, mierzące wibracje przenoszone przez całe ciało.
Dozymetry drgań są używane w branżach takich jak budownictwo, górnictwo i obsługa ciężkich maszyn. Służą do pomiaru narażenia na drgania w trakcie dnia pracy, pomagając w ochronie zdrowia i bezpieczeństwa pracowników oraz w przestrzeganiu przepisów BHP.
