Metody redukcji halasu na stanowiskach pracy-www-Academy

Metody redukcji hałasu na stanowiskach pracy

W Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy określono dopuszczalne poziomy hałasu. Jest do dokument obowiązujący na terenie Polski, w związku z tym w wielu miejscach pracy konieczne było wprowadzenie metod redukcji hałasu. Długotrwała ekspozycja na hałas prowadzi nie tylko do ubytków słuchu, ale także do zwiększonego stresu, spadku koncentracji czy zmęczenia. Zapewnienie bezpiecznego poziomu hałasu ma zatem znaczenie nie tylko dla zdrowia pracownika, ale też dla ergonomii jego pracy.

Spis Treści

Kluczowe Wnioski

Najskuteczniejszymi metodami redukcji hałasu są eliminacje hałasu u źródła, jednak nie zawsze jest to możliwe.

Redukcja hałasu na halach przemysłowych wymaga łączenia wiedzy z wielu zakresów takich jak akustyka, mechanika czy materiałoznawstwo.

Aktywne metody redukcji hałasu stanowią rozwijające się narzędzie, w którym znaczenie ma wykorzystanie sztucznej inteligencji np. do predykcji hałasu zanim on pojawi się w otoczeniu pracownika.

Rodzaje hałasu w środowisku pracy

Hałas w środowisku pracy to każdy niepożądany dźwięk, na który narażony jest pracownik. Rozporządzenie oprócz określenia hałasu dodatkowo określa też tzw. hałas ultradźwiękowy. Jest to hałas, którego częstotliwości znajdują się poza zakresem słyszalnym dla człowieka. Aby określić oba rodzaje hałasu w środowisku pracy konieczne są pomiary poziomu ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy, maksymalnego poziomu dźwięku A oraz szczytowego poziomu dźwięku C. Co więcej hałas może przyjmować trzy charakterystyczne typy: ciągły, impulsowy i tonalny:

  • Hałas ciągły to hałas generowany przez maszyny, które pracują w stałym cyklu, takie jak wentylatory, turbiny, sprężarki. Pracują one przez dłuższy czas w jednym trybie, a co za tym idzie generują jednostajny hałas.
  • Hałas impulsowy to rodzaj hałasu, który ma krótki czas trwania i duży poziom szczytowy. Charakteryzuje to wszystkie uderzenia lub wystrzały.
  • Hałas tonalny to z kolei hałas, w którym dominuje konkretny zakres częstotliwościowy. Potrafi być bardziej dokuczliwy dla człowieka pod względem psychoakustycznym.

Metody ograniczania hałasu

Hałas można redukować na trzech etapach propagacji.

  • Redukcja może występować już u źródła hałasu, czyli np. poprzez zmianę procesu technologicznego, wykorzystanie cichszych maszyn czy na przykład zmiany konstrukcyjne elementów maszyn, które doprowadzą do cichszej pracy – wymiana łożysk czy napędów. Często możliwe jest także wprowadzenie zmian parametrów pracy danych urządzeń. To rozwiązanie świetnie sprawdza się w przypadku wentylacji, gdzie obniżenie prędkości przepływu powietrza może znacznie zredukować poziom generowanego hałasu. Redukcja u źródła jest często najbardziej skuteczną metodą.
  • Na kolejnym etapie możemy ograniczać hałas w drodze propagacji, czyli pomiędzy hałasującą maszyną a pracownikiem. Najczęściej wykorzystywanym elementem są wszelkiego rodzaju obudowy i osłony akustyczne, a także ekrany czy bariery. W zależności od konstrukcji obudowy czy osłony możemy zredukować od 10 do nawet 25 dB hałasu. Wykorzystanie tego rodzaju ustrojów nie jest jednak najprostsze. Aby działały one skutecznie konieczne jest zapewnienie szczelności. Z drugiej strony jednak duże maszyny wymagają najczęściej wentylacji czy dostępu pracownika, co znacznie utrudnia stworzenie szczelnej i skutecznej obudowy. Do ograniczenia hałasu w drodze propagacji można też zastosować ogólne materiały dźwiękochłonne. To jest rozwiązanie, które jest częściej wykorzystywane na halach ze względu na łatwość. Materiałem dźwiękochłonnym można pokryć ściany czy sufit. Efekt nie będzie tak odczuwalny jak w przypadku szczelnych obudów czy redukcji u źródła, ale jest pewnego rodzaju pośrednim rozwiązaniem.
  • Na samym końcu drogi propagacji możemy redukować hałas bezpośrednio u odbiorcy, czyli pracownika. W tej chwili najczęściej realizuje się to poprzez zastosowanie ochronników słuchu oraz odpowiedniej organizacji pracy. W wielu przypadkach jest to najtańsze rozwiązanie, ale też jedyne możliwe. Najczęściej wykorzystuje się nauszniki przeciwhałasowe, wkładki przeciwhałasowe lub aktywną ochronę słuchu. Co ważne, dobór ochronników powinien uwzględniać widmo hałasu w pomieszczeniu. Redukcja hałasu w oparciu o organizację pracy skupia się na rotacji pracowników w najbardziej hałaśliwych miejscach pracy czy na przykład zdalne sterowanie hałasującymi maszynami. Operator maszyny znajduje się wtedy w dźwiękoszczelnej kabinie i stamtąd nadzoruje pracę urządzenia.

Aktywne metody redukcji hałasu

Coraz popularniejsze stają się aktywne metody redukcji hałasu, które polegają na generowaniu sygnału kompensacyjnego. Sygnał kompensacyjny ma często tę samą amplitudę i częstotliwość, ale przeciwną fazę do hałasu w danym miejscu. Dzięki temu w punkcie słuchacza występuje zmniejszenie poziomu hałasu. Nie są to jednak tanie i szybkie metody redukcji hałasu. Do zaprojektowania wymagane są serie pomiarowe, które pozwolą dokładnie ustalić hałas w danym pomieszczeniu. Ponadto trzeba przygotować system, który będzie generował odpowiedni sygnał kompensacyjny. Do takiego systemu wykorzystuje się mikrofon referencyjny, który rejestruje sygnał hałasu. Później sygnał ten jest przetwarzany przez procesor, który generuje sygnał kompensacyjny na podstawie widma hałasu. Sygnał kompensacyjny jest odtwarzany przez głośnik, który emituje falę dźwiękową w przeciwfazie do hałasu pierwotnego. Często też w tych rozwiązaniach wykorzystuje się dodatkowy mikrofon, tzw. mikrofon błędu, który kontroluje efektywność redukcji i wprowadza odpowiednie poprawki. Metoda ta działa najskuteczniej dla hałasu niskoczęstotliwościowego, który ma powtarzalne widmo.

Wyzwania w wykorzystaniu aktywnych metod

Aby aktywne metody redukcji hałasu działały skutecznie konieczne jest spełnienie kilku wymagań. Algorytm, który generuje sygnał kompensacyjny musi być odpowiednio dobrany oraz odpowiednio skuteczny. System nie może wnosić żadnych opóźnień, dlatego, że sygnał kompensacyjny musi być wygenerowany momentalnie w odpowiedzi na hałas. Ze względu na to wymaganie system aktywnej redukcji hałasu jest skuteczniejszy dla niskich częstotliwości. Bardzo ważne jest także rozmieszczenie głośników i mikrofonów. Efekt redukcji jest bardzo lokalny, występuje w konkretnym miejscu oraz w ograniczonej przestrzeni, a to znacznie ogranicza możliwości poruszania się pracownika w danym pomieszczeniu.

Aktywne-osobiste metody redukcji hałasu

Aby nie kontrolować całego pola akustycznego w danej hali możliwe jest stosowanie osobistych metod redukcji hałasu, czyli takich, które będą działać w bardzo określonym punkcie przestrzeni, najczęściej w okolicach uszu pracownika. Mogą to być na przykład aktywne podgłówki w kabinach dla pracowników głośnych maszyn czy bardzo popularne już nauszniki z aktywnym systemem redukcji hałasu. System działa wtedy na przestrzeni zaledwie kilku centymetrów sześciennych, dzięki czemu możemy osiągnąć bardzo wysokie poziomy redukcji rzędu nawet 20-40 dB.

Autoryzowany konsultant SVANTEK pomoże Ci w kwestiach pomiarów hałasu i drgań.

Zapytaj o ofertę














    Podaj temat zapytania:

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz adresu poczty elektronicznej przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu przesyłania mi informacji marketingowych dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej, stosownie do treści przepisu art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci imienia i nazwiska oraz numeru telefonu przez SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 w celu prowadzenia działań marketingowych przy użyciu telekomunikacyjnych urządzeń końcowych oraz automatycznych systemów wywołujących w rozumieniu ustawy Prawo telekomunikacyjne.

    Wyrażam zgodę otrzymywanie od SVANTEK Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Strzygłowskiej 81 drogą elektroniczną na wskazany przeze mnie adres e-mail newslettera i innych informacji handlowych, dotyczących produktów i usług oferowanych przez SVANTEK Sp. z o.o. w rozumieniu ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.


    Oświadczam, że zostałem poinformowany, że moje dane mogą być przekazywane podmiotom przetwarzającym dane osobowe w imieniu Administratora, w szczególności dystrybutorom – przy czym takie podmioty przetwarzają dane na podstawie umowy z administratorem i wyłącznie zgodnie z jego instrukcjami. W takich przypadkach Administrator wymaga od podmiotów trzecich zachowania poufności i bezpieczeństwa informacji oraz weryfikuje czy zapewniają odpowiednie środki ochrony danych osobowych.

    Niektóre spośród podmiotów przetwarzających dane osobowe w imieniu Administratora mają siedzibę poza terytorium EOG. W związku z przekazaniem Twoich danych poza terytorium EOG, Administrator weryfikuje, aby podmioty te dawały gwarancje wysokiego stopnia ochrony danych osobowych. Gwarancje te wynikają w szczególności ze zobowiązania do stosowania standardowych klauzul umownych przyjętych przez Komisję (UE). Masz prawo żądać przekazania kopii standardowych klauzul umownych kierując zapytanie do Administratora.

    Oświadczam, iż zostałem poinformowany, że przysługuje mi prawo cofnięcia wyrażonej zgody na przetwarzanie moich danych osobowych w każdym czasie oraz prawo dostępu do podanych danych osobowych, a także prawo do ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania oraz wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, jak też wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, w przypadku naruszeń przepisów RODO.